Talentontwikkeling podiumkunsten Limburg

Interviewportret Tim De Paepe (playField.)

‘IT is een enorm creatief middel om een verhaal te vertellen en kritisch te reflecteren op onze samenleving’

2015 #1 HOLLOW | 2017 A.R.C. Oeverloos | 2018 A.R.C. TimeLine | 2017 en 2018 #2 BIAS | 2018 The Human Dance | 2019 #3 RELAY

 

Tim De Paepe: “Hoe lang houdt een websitebezoeker zijn cursor op een bepaalde plek? Als informaticus hield ik me met dat soort gedrag bezig. En hoezeer dat ook deel uitmaakte van mijn taak, het wrong ook: ‘Ik verzamel persoonlijke data van gebruikers zonder dat ze er weet van hebben.’ Later, op de regieopleiding, verdween de IT naar de achtergrond en richtte ik me vooral op mijn artistieke ontwikkeling. Tegelijkertijd zag ik wel een verband tussen beide gebieden. Op allerlei digitale platformen zijn immers onzichtbare regisseurs aan het werk. Alles is gekozen, net als in het theater.
Pas tijdens mijn afstuderen zag ik in dat ik mijn technische achtergrond kon inzetten: IT is een enorm creatief middel om een verhaal te vertellen en kritisch te reflecteren op onze samenleving. Beide disciplines combineerde ik voor het eerst in de Big Data Trilogie: een reeks voorstellingen over big data, digitalisering, en de ethische vragen daaromtrent. In het eerste deel, mijn afstudeervoorstelling #1 HOLLOW, verleidde ik de toeschouwer informatie te geven, waarmee ik hem in de rol plaatste van iemand wiens data werden overgenomen. Ik vond het fascinerend dat dat kon, op die manier theater maken.

Door de ondersteuning van VIA ZUID kon ik verder bouwen op het fundament dat ik met die voorstelling had gelegd. Allereerst ligt daar de basis van playField., het collectief dat ik vorm met Marthe Schneider en Lana Schneider. We werken altijd vanuit een vraagstelling, bijvoorbeeld: Wat is de invloed van algoritmes op onze levens? Vervolgens laten we in onze voorstellingen het publiek in een veilige zone ervaren wat ook in de realiteit gebeurt. Je data worden bijvoorbeeld gejat of je wordt buiten de deur gezet, omdat een algoritme dat zo heeft bepaald.
Een andere belangrijke pijler is interactiviteit: de rol van de toeschouwer is bij ons altijd inhoudelijk gemotiveerd. Ongeacht de keuze die hij maakt – of hij meedoet of niks doet – : hij bepaalt áltijd mede de inhoud van de voorstelling. Door die ervaring brengen we de toeschouwer dichter bij de thematiek en leggen we onze vraagstelling bij hem neer. Ten slotte gaan we daarover met hem in gesprek.

Zeer belangrijk is The Human Dance geweest, omdat daar alles samenkwam. We vertrokken inhoudelijk-artistiek vanuit de filosofie van Alan Watts over verbindingen tussen elementaire deeltjes en vertaalden die naar een technologie voor een geluidsinstallatie. Een van de bezoekers was een arts die patiënten behandelde die een beroerte hadden gehad en hij zei: ‘Ik wil deze technologie gebruiken in mijn therapie.’
Voor ons was dat een belangrijk inzicht: iets wat artistiek begint kan later van groot nut zijn voor andere sectoren. Dat is de kracht van kunst. Helaas is die wisselwerking tussen kunst en andere sectoren niet evident. Om die mogelijkheden tóch te scheppen open sourcen we alles. We delen bijvoorbeeld (technische) kennis met andere makers, maken programmeercodes publiek en geven lezingen over onze artistieke inzichten.

VIA ZUID heeft een cruciale rol gespeeld na ons afstuderen: zij vormen de brug tussen de schoolbanken en een duurzame kunstpraktijk. Ze boden een budget om werk te maken en ons artistiek te ontwikkelen, en daarnaast een netwerk van culturele én commerciële partners. Tegelijkertijd: dat netwerk kregen we niet op een presenteerblaadje. Als maker moet je zelf de kansen van dat netwerk benutten. Zo hebben we alles geleerd over ondernemerschap.
VIA ZUID heeft er zeer hard aan bijgedragen dat er nu een organisatie staat waar we trots op zijn, en dat ons nu de Nieuwe Makersregeling is toegekend.”

 

Marijn Lems, programmamaker/huisdramaturg Het Huis Utrecht: “playField. heeft een unieke positie in het Nederlandse theaterlandschap, gezien de technologische aard van het werk in combinatie met de actieve rol van de toeschouwer. Wat mij betreft is dat ook een spannende positie, omdat de vraag ‘Hoe kun je het publiek meer medemaker maken?’ heel pertinent is nu. Enerzijds omdat we als burgers gewend zijn om overal invloed op uit te oefenen, anderzijds in het licht van de volwassenwording van gaming als kunstdiscipline. Ik vind het spannend hoe playField. elementen van zo’n populaire vorm van entertainment inzet. Net als games creëert playField. een simulatie, maar: het is een geabstraheerde, theatrale, artistieke simulatie. Zo daagt het werk uit om opnieuw over kunst na te denken.

Onder de vleugels van VIA ZUID heeft playField. zich ambitieuze artistieke opdrachten gesteld en een eigen signatuur ontwikkeld. De Nieuwe Makersregeling maakt het mogelijk om die praktijk te bestendigen, om een groter draagvlak en een bredere zichtbaarheid te krijgen. Juist vanwege de actieve insteek die het werk van het publiek vraagt en vanwege de belangrijke maatschappelijke vragen die het aansnijdt, kan het heel spannend zijn voor een breed publiek.”

 

Dit interview werd begin 2020 gehouden door Annet Bremen (schrijfster en voormalig VIA ZUID-maker) als terugblik op de periode dat Tim maker was bij VIA ZUID. Het verscheen ook in ons Jaarverslag 2019.

page.php